Milih Gurat Marengan Umat

Munggah haji misti daria. Kudu titih-rintih tur ati-ati. Kituna téh sangkan satutas na nyumponan ibadah haji, bisa ngahontal tujuan, jadi haji mabrur. Saterusna, mangpaat keur dirina, ogé pihak séjén, ka asup bisa nyeungitan lemah cai.

*

Dina panineungan mangsa baheula, seungitna hiji lembur, lantaran aya Pa Haji. Nu ngajak ngaji, nu ngawurukan, nu ngama’murkeun madrosah, nu mekarkeun pasantrén, éta téh sok dialpukahan ku Pa Haji. Hartina, ku ayana Pa Haji, lembur ogé jadi seungit ku kamulyaan, lantaran éta Pa Haji saméméhna geus di‘seuseuh’ geusan jadi ‘utusan’ Islam nu rohmatal lil’alamin.

Seungitna ibadah haji, mémang jadi harepan sakumna umat. Lantaran, sadayana umat Islam ogé, pasti haroyong nyumponan rukun Islam nu kalima. “Sanajan, taun ayeuna di Mekkah seueur musibat, tapi tetep seueur pisan nu haroyong munggah haji,” ceuk Dr. H. Jaja Jahari, M.Pd. Ketua Dewan Pertimbangan PUI Jawa Barat waktu ngobrol rinéh di kantor Perguruan Darul Hikam Bandung.

Tapi sanajan kitu, musibat nu nimpa ka para jamaah taun ayeuna, kudu jadi tadzkiroh atanapi eunteung. Sahenteuna ceuk H. Jaja nu geus dua kali munggah haji (taun 1994 jeung 2013), loba ogé hikmahna. Kahiji, sual manajemen haji, jinek kudu dibebenah deui. Kadua, keur para jamaah kudu jadi bahan ibroh sakaligus ujian, naha mampuh jadi hamba ahli syukur atawa ahli kufur? Malahan, sanggeus mulang, kudu mampuh nanjeurkeun kasoléhan sakumaha nu jadi angen-angen geusan jadi haji mabrur. Hartina, ibadah haji kudu jadi ‘seuseungit’ keur lingkunganana. “Nu kawitna seueur belang betong dina ibadahna, kedah robih jadi ahli ibadah. Kitu deui dina urusan sosial, kudu jadi béréhan, nyaahan jeung kasoléhan sosial séjénna,” pokna deui.

Ibadah haji ogé lain keur ngungudag kadunyaan atawa status, saperti nu dicontokeun waktu jaman Jahiliyah. Lantaran kitu jinek pisan, datangna ajaran Islam ngaliwatan ibadah haji geusan ngalelempeng paniatan, sangkan hirupna salamet di dunya ogé salamet engké jaga di ahérat.

Ibadah haji kacida mulyana. Lantaran kitu, teu anéh upama nu dalaptar teu weléh antri pada mikahayang geura-geura nyumponan Ibadah Haji. Ngan upama éta kahayang henteu lempeng paniatan atawa mung saukur jadi pangbibita dunya, ceuk Pa Haji Jaja mah, ka dituna bakal jadi bahla. Bahla keur dirina ogé bahla keur lingkungan sabudeureunana. “Atuh, nu rék ngajak ibadah haji ogé, ulah saukur ngabibita urusan dunyana,“ ceuk ieu pangarang buku ‘Memaknai Kembali Ibadah Haji dan Qurban dengan Membangun Kembali Kekuatan Ummat’.

Seuseungit Lembur

Haji Mabrur kacida dianti-antina. Lantaran, ceuk ieu teureuh Kuningan, sakumaha pidawuh Alloh nu ditétélakeun dina surat Al-Baqoroh ayat 197, ébréh kacida. Haji mabrur, bakal ngabuktikeun dirina mampuh miceun pasipatan nu matak ngaruksak jeung ngotoran dirina, saperti rofats, fusuk jeung jidal. Upama geus mampuh nyingkahan éta pasipatan, dirina bakal jadi rohmatala lil’alamin, saperti bakal mampuh tutulung ka nu butuh tatalang ka nu susah.

Haji mabrur nyatana jamaah haji nu mampuh nyeungitan lemah cai. Ngan, ari dina prak-prakanana mah, bakal balik deui ka pribadi-pribadina. Hartina ogé, satutas ibadah haji bisa nyeungitan lemah cai, nyaéta kudu ngancik dina diri pribadina pasipatan anu leuwih hadé, saperti tauhidna, tawakalna, resep tutulungna, leuwih soméah hadé ka sasama jeung sajabana.

Milih Gurat Ngasuh Umat  

Dr. H. Jaja Jahari, M.Pd.  lahir 7 Maret 1956 di Bandorasa Wétan Kabupatén Kuningan. Lemburna téh léngkob gunung Ciremai. Sakurililingna kebon jeung pasawahan. Palataran umpak-umpakan, luhur-handapan. Atuh, cai gé cur-cor. Dina alam kawas kitu, cicirén ébréhna anugerah Nu Mahakawasa ka mahlukna. Ieu putra Abah Rana sareng Ambu Duriyah, ti leuleutik diasuh dilingkungan agama. Indung tunggul rahayu bapa catang darajat, keur Jaja mémang karasa pisan. Teu weléh sepuhna mapatahan sangkan Jaja pengkuh agamana ogé luhung pangabisana. Kanyaah kulawarga, ahirna mah, mukakeun haté, ngajurung ludeung, ngandelan kahayang geusan hirup mandiri. Nya saterusna mah, boga kadaék, daék sakola, daék ngaji, kaasup mantuan kolot ngurus lahan tatanén jeung ngebon, ogé ngingu ingon-ingon. Saterusna, kadaek gé nambahan, diajar usaha, dagang purah balanja jeung ngaladangan di warung.

Masih natrat dina ingetanana waktu diajar dagang. Harita, kakara umur sawelas atawa dua welas taun. Sok balanja, wadah nu dibawa téh oblok atawa bakul jeung  ayakan leutik. Nu dibeuli rupa-rupa, ngan da teu loba robahna saban poé téh ukur meuli kabutuh sapooé,  tahu, tempé, dagé (hamapas tahu), bawang, céngék, jéngkol, lauk asin jeung sajabana. Barang balanjaan diéntépkeun dina oblok jeung ayakan téa. Geus kitu mah, disuhun dibawa balik. Lian ti kitu, sok ngider deuih. Biasana mah, mapay-mapay ti pasar nepi ka lembur. Nyuhun dagangan téh ti wétan ti lebah Désa Blok Gombong.

Dagang mapay ti pasar nepi ka imah, tara nepi ka béak. Kitu téh, lantaran kawatesanan ku waktu, ulah nepi ka kabeurangan sakola. Tah, sésana didagangkeun di imah. Nu dijual di imah, lain ukur meunang balanja, da ditambahan deuih ku hasil ti kebon, saperti kalapa nu geus dikeureutan, seureuh keur nyeupah, lalab-lalaban saperti  lobak pelak sorangan.

Ngaléngkah ti kulawarga, H. Jaja saterusna mah diajar ludeung. Kitu téh lantaran geusan hayang leuwih maju. H. Jaja sanggeus tamat ti SR, langsung ka PGA (Pendidikan Guru Agama) PUI Cilimus di Kuningan, nu ahirna abus ogé ka IAIN SGD di Cirebon.

Satutas boga bekel ti kulawarga, sawadina miang diajar mekarkeun poténsi pribadi. Nya tangtu wé, mimitina mah, teu leupas tina atikan kulawarga, nu teu weléh neundeun katineung.

Pangalaman Dr. H. Jaja Jahari, M.Pd., apan mandiri pisan. Ngolah lahan, ngebon, ngingu ingon-ingon, jeung melak lauk, jadi kakuatan ékonomi nu teu kudu gumantung ka pihak séjén. Horéng, pangalaman mangsa keur budak kawas kitu gé, natratkeun pasipatan sabar, keyeng, daék capé gawé, kalayan tetep kana kayakinanana, papastén mah kagungan Gusti Nu Mahasuci.

Saréngséna lulus kuliah, H. Jaja teu weléh pada ngajak, utamana kana kagiatan da’wah, ngajar jeung ngurus organisasi kaumatan, saperti di PUI (Persatuan Umat Islam). Malahan ancrub di PUI mah geus ti mangsa rumaja kénéh, saperti aktip di PII. Lian ti di organisasi, ngajar deuih di SMP, SMA Pertiwi Kuningan jeung SMP Muhammadiyah I Cirebon.

Geusan ningkatkeun élmu pangaweruhna, ti Cirebon, H. Jaja lunta ka Bandung kuliah deui ka S1 IAIN di Bandung jeung S2 jeung S3 di Universitas Pendidikan Indonesia (UPI). Lantaran pangaruh di organisasi, atuh sanggeus di Bandung ogé teu ngawagu jeung mémang loba baladna. Malah, sanggeus diangkat PNS nyangking dosen di IAIN SGD Bandung jeung nikah ka teureuh Bandung Dra. Nina Sri Inayati, Apt. M.Kes., H. Jaja ogé beuki loba kagiatan. Saperti nyangking Ketua PUI Jawa Barat dua periodeu, ngurus di Yayasan Darul Hikam, Adda’wah, Pusdai Jabar, ngajar di STM Cianjur, di SMAN 22 Bandung, pembimbing haji di Qiblat Tour, Safari Suci jeung sajabana.

Pilihan H. Jaja milih gurat keur ngasuh umat, mémang luyu jeung tékadna. Lantaran kitu, dina widang organisasi kaagamaan, beuki loba nu mercaya. Sapertina deui aktip di MUI Jabar,  ICMI Jabar, BKUI Jabar, FKUB Jabar, Fosi Jabar jeung sajabana.

Ngadumaniskeun mancén di organisasi, kagiatan da’wah, ogé dosen di paguron luhur, Dr. H. Jaja Jahari, M.Pd. nu taun 2010 kasinugrahan Satyalancana karya satiya  XX ti Presiden SBY,  teu weléh nyatetkeun catetanana jadi cutatan, boh dina wangun buku atawa dina karya ilmiahna. Pangalamanana nyorang lalakon panjang. Ngan, tangtu wé, kituna téh  dibarengan ku karep jeung kakeyeng dina ngalaksanakeun pancén nu jadi tanggung jawabna. “Dina keyengna ngalaksanakeun ibadah sareng da’wah, kantenan kedah dibarung ku tarékah nyontoanana,” pokna nutup obrolan. ***